اسکرین ریدر (Screen Reader) یا صفحه خوان ابزار یاری‌رسان است که قادر است با تحلیل محتوا و اجزای مختلف واسط کاربری یک اپلیکیشن یا سیستم عامل، آن را به شکل صدای ساختگی یک انسان یا به محتوای مناسب برای نمایشگرهای مخصوص خط بریل تبدیل نماید.

امروزه از صفحه خوان‌ها روی انواع رایانه‌ها، گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و … استفاده می شود:

Microsoft Narrator (در سیستم عامل مایکروسافت ویندوز)،

VoiceOver (در سیستم عامل‌های ساخت شرکت اپل)

 Google TalkBack (در سیستم عامل اندروید)

در کنار نرم‌افزارهایی همچون JAWS و NVDA و Window-Eyes (برای ویندوز) و Orca (برای لینوکس) از رایج‌ترین اسکرین‌ریدرها هستند.

مرورگرهای وب، نرم‌افزارهای نمایش فایل‌های PDF، واژه‌پردازها و … از جمله نرم‌افزارهایی هستند که استفاده از صفحه خوان در آن‌ها با رواج و موفقیت بیشتری همراه بوده است. طبیعتا استفاده از این ابزارها در مقایسه با استفاده مستقیم از یک واسط کاربری گرافیکی (GUI) دشوارتر می‌باشد. گفتنی است برخی از اسکرین ریدرها با پشتیبانی از زبان‌های مختلف، امکان استفاده گسترده برای کاربران کشورهای گوناگون را فراهم آورده‌اند.

یک خواننده روی صفحه چگونه کار میکند؟
از آنجا که اکثریت کاربران از ماوس استفاده نمی کنند، تمام خوانندگان روی صفحه از انواع مختلفی از دستورات صفحه کلید برای انجام وظایف مختلف استفاده می کنند. وظایف شامل خواندن بخشی یا کل سند، مرور صفحات وب، باز کردن و بستن فایل ها، ویرایش و گوش دادن به موسیقی است. یک کاربر کامپیوتری دارای اختلال دیدنی با ترکیبی از دستورات خواننده صفحه و دستورات سیستم عامل برای انجام بسیاری از کارهایی که کامپیوتر قادر به انجام است، استفاده می کند. تمام سیستم عامل های فعلی دارای کلید های میانبر صفحه کلید خود هستند، که برای همه کاربران نه تنها کاربران خواننده روی صفحه نمایش می باشند. یک مثال از یک میانبر صفحهکلید مایکروسافت با استفاده از ترکیب کلید alt + A برای باز کردن منوی مورد علاقه در اینترنت اکسپلورر است. هر خواننده صفحه از سری های مختلفی از دستورات استفاده می کند، بنابراین اکثر مردم تمایل دارند که یک خواننده صفحه را انتخاب کنند و با آن کار کنند، زیرا کار فراگیری بسیاری از دستورات صفحه کلید جدید قابل توجه است.

منبع1

منبع2